Drukuj

Dziegieć - naturalna smoła drzewna - to brunatno-czarna ciecz o charakterystycznym zapachu i gęstej, smolistej konsystencji. Powstaje w wyniku suchej destylacji drewna - w temp. 400-1000 stopni C. Dawniej wytwarzany był przez rozpalanie ognia w dołach ziemnych, w których wcześniej układano stosy drewna, uszczelnione darnią, mchem, gliną i obsypane ziemią. Konstrukcje te zwano smolarniami lub mieleszami. Proces wytapiania dziegciu trwa szereg godzin, a powstała substancja spływa do glinianego naczynia umieszczonego na dnie dołu. Umiejętność produkcji dziegciu była pilnie strzeżoną tajemnicą. Obecnie suchą destylację przeprowadza się w retortach.

Znane są jego właściwości aseptyczne i bakteriobójcze, ale kiedyś chętnie korzystano z niego także przy zabezpieczaniu drewniana. Tę tradycję w Podkarpackiem odnawia Konsorcjum RENOWATOR z Radymna, które korzystało z tego preparatu w czasie prac remontowych w drewnianych świątyniach, m.in. przy konserwacji podwalin kościoła w Łękach Górnych czy cerkwi w Orelcu (fot. nr 1).

- Będąc w Norwegii w 2010 r., w ramach programu „Skarby w drewnie ukryte”, zauważyłem że zastosowany przy konserwacji drewnianych kościołów dziegieć przedłużył ich żywotność nawet o 700 lat. A stan zachowania tych wiekowych materiałów nie budzi żadnych zastrzeżeń - mówi Henryk Madejowski, reprezentujący Konsorcjum.