Drukuj

Gotycka świątynia z Haczowa, wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO znana jest wszystkim miłośnikom starej architektury. Rzadko jednak uwagę przyciąga usytuowany po drugiej stronie rzeki zabytkowy zespół parkowo-dworski.

 

W starym parku zachowały się resztki zespołu: dwór z XVII w.(wielokrotnie przebudowywany, najstarszą częścią to wschodnia część parteru, która ma system sklepień odpowiadający XVII-wiecznemu podpiwniczaniu), oficyna z końca XVIII w., XIX-wieczna oranżeria i kaplica z 1820 r.

Pierwsze wzmianki o dworze pochodzą z XVII wieku. Pod koniec następnego stulecia musiał być bardzo zniszczony, skoro syn Adama Urbańskiego - Ignacy - przystąpił do jego odbudowy po śmierci ojca (1803 r.). Podczas II wojny światowej dwór zajęli Niemcy. W styczniu 1944 r. Mieczysław Urbański przekazał testamentem budynek na potrzeby gminy. W czasach PRL-u mieściła się w nim szkoła, magazyn Ochotniczej Straży Pożarnej, aż wreszcie magazyn spożywczy i materiałów budowlanych. Zabytkowy park z lat 1755-1800 zniszczono po wybudowaniu w jego centrum w 1967 r. budynku ośrodka zdrowia.

Niewłaściwie użytkowany i nieremontowany przez lata zabytek popadł w ruinę. W 1964 r. zawalił się balkon od strony północnej, a dwa lata później – w obawie przed katastrofa budowlaną - rozebrano jego filary. W 1988 r. została rozebrana najbardziej zagrożona i zniszczona część dworu. Z czasem nad ruiną dworu odtworzono dach mansardowy, uzupełniono również wszystkie ubytki w ścianach, a następnie zabezpieczono otwory okienne i drzwiowe. rzeprowadzone do tej pory prace zabezpieczające chronią dawną siedzibę rodową Urbańskich przed całkowitą dewastacją. Ostatnio odtworzono filary wraz z balkonem nad głównym wejściem do dworu.

W podworskim parku niszczeje także oranżeria z II połowy XIX wieku. Pierwotnie jej ściana południowa była w całości przeszklona. Oranżeria w latach 1960-1961 została przebudowana na… kino. Zachowała się również oficyna dworska oraz kaplica, wyremontowana w latach 80. XX w.