Drukuj

Karpacka Troja to kompleks muzealny położony w Trzcinicy k. Jasła w Podkarpackiem, stanowiący oddział Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. Skansen powstał w miejscu odkrycia jednego z najstarszych grodzisk w Polsce zwanego Wałami Królewskimi, którego początki sięgają wczesnej epoki brązu. Dokonano na nim odkryć archeologicznych datowanych na początki epoki brązu i wczesne średniowiecze.

Na terenie skansenu znajdują się najstarsze z dotąd znanych osad obronnych w Polsce, potwierdzono też pierwsze ślady oddziaływania cywilizacji anatolijsko-bałkańskiej na współczesne tereny ziem polskich. Obecność tych kultur stwierdzono także w kilku innych miejscach na Podkarpaciu, m.in. w Wietrznie, Krośnie i Sanoku, z najsilniejszym ośrodkiem utworzonym w Trzcinicy. Archeolodzy na podstawie obecnych badań i analizy ich wyników wyodrębnili kilka grup żyjących na terenie Trzcinicy różniących się pod względem rodzaju i siły występujących w niej artefaktów. Mieszkała w niej w latach przypadających między 2100-1650 p.n.Ch. jako najstarsza ludność, grupa pleszowska kultury mierzanowickiej. Następnie w latach 1650-1350 p.n.Ch. przebywała tu zakarpacka ludność kultury Otomani-Füzesabony, charakteryzująca się bardzo wysokim poziomem rozwoju cywilizacyjnego.

Na koniec wczesnego średniowiecza datowane jest jedno z najstarszych i najlepiej zachowanych grodzisk lechickich. W okresie od ok. 780-1031 r. n. e. znajdował się tu ośrodek lokalnej władzy, z potężnym, wieloczłonowym grodem zajmującym ponad 3 ha powierzchni opasanym wałami o łącznej długości 1250 m.

Skansen archeologiczny w Trzcinicy jest jednym ze stanowisk archeologicznych w Polsce zawierających wczesnośredniowieczne rekonstrukcje wału obronnego, bramy, ulic i budynków mieszkalnych. Karpacka Troja to połączenie tradycyjnej formy skansenu oraz nowoczesnej placówki muzealnej. Cały kompleks składa się z terenu grodziska oraz parku archeologicznego leżącego u jego podnóża. Na grodzisku zrekonstruowanych zostało ponad 150 m wałów obronnych, 2 bramy prowadzące do grodu (z epoki brązu i wczesnego średniowiecza) oraz 6 chat. Na terenie parku archeologicznego zlokalizowane są rekonstrukcje wiosek otomańskiej z początków epoki brązu oraz słowiańskiej z wczesnego średniowiecza.

Skansen Karpacka Troja w Trzcinicy systematycznie rozbudowuje swoje obiekty. W latach 2013-2014 wybudowało w najwyżej położonej części Skansenu platformę widokową. Budowla składa się z sześciu kondygnacji i ma 44 m wysokości. Wejście na platformę stanowi integralną część zwiedzania Skansenu i pozwala turystom całościowo spojrzeć na Karpacką Troję, podziwiać monumentalizm grodziska i geniusz inżynieryjny naszych przodków.

Kolejne rozdanie środków pozwoli Muzeum Podkarpackiemu w Krośnie, który zarządza terenem Skansenu na kontynuacje projektów rozwojowych. Tym razem za ok. 3 mln zł na terenie Parku Archeologicznego zbudowany zostanie nowy sektor poświęcony hodowli i uprawie. Powstaną poletka rolnicze, dwie stajenki i stodoła. Hodowane będą takie zwierzęta, jakie towarzyszyły ludziom w epoce brązu i wczesnego średniowiecza. Jednak najważniejszym przedsięwzięciem będzie odtworzenie wczesnośredniowiecznego wału obronnego, ciągnącego się na długość 45 metrów. Wał, zniszczony przez osuwisko, zostanie zrekonstruowany w tym samym miejscu, na odtworzonym już nasypie. Turyści będą mogli obserwować prace, które prowadzone będą zgodnie z zasadą archeologii doświadczalnej, tak samo, jak to czynili nasi przodkowie w VIII wieku. Wszystkie inwestycje i działania zakończą się w październiku 2018 r.