Aktualności

Dawna parafialna cerkiew greckokatolicka św. Męczennicy Paraskewy, obecnie parafialny kościół rzymskokatolicki Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Górzance (gm. Solina) usytuowana w górnej części wsi, na stoku stromego zbocza nad potokiem, w otoczeniu wiekowych dębów.

Pierwsza cerkiew, u stóp góry zwanej Bylite, wzmiankowana już w 1599 r. Gdy spłonęła w 1718 r. następną wybudowano na nowym miejscu. W jej pobliżu rozpoczęto w 1835 r. wznoszenie kolejnej, z fundacji ówczesnego właściciela wsi Feliks Giebułtowski i gromady. Remontowana w 1912 r., jej wnętrze udekorowano wówczas polichromią wykonaną przez Włodzimierza Pawlikowskiego. Po wysiedleniu rdzennej ludności, od 1948 r. użytkowana jako filialna świątynia rzymskokatolicka, w 1969 r. utworzono parafię.

Budowla orientowana, trójdzielna, konstrukcji zrębowej, posadowiona na kamiennej podmurówce. Z zewnątrz oszalowana pionowo deskami. Do sanktuarium na planie kwadratu od płn. przylega zakrystia. Od zach. dostawiony węższy i niższy przedsionek o konstrukcji szkieletowej. Nad nim niewielka kwadratowa wieża przykryta czterospadowym dachem, zwieńczona niedużą makowicą.

Świątyni towarzyszy parawanowa murowana dzwonnica (II poł. XIX w.), trójarkadowa. Z zachowanych dwóch dzwonów jeden z 1744 r. Wokół przycerkiewny cmentarz.

Ściany nawy wewnątrz i zewnątrz wzmocnione lisicami, stropy płaskie. Nadwieszony chór muzyczny z wystającym parapetem. Drzwi z nawy do przedsionka klepkowe (XIX w.). Stropy i ściany nawy pokryte są polichromią figuralną i architektoniczną. Zastosowano technikę marmoryzacji, czyli malarskiej imitacji kolorowej okładziny kamiennej (marmurowej). Wyjątkowym elementem z dawnego wyposażenia są zachowane figury apostołów wyciętych z deski, płaskorzeźbionych i polichromowanych, pochodzących ze ikonostasu. Datowane na I poł. XVIII w., gdyż wspomina o nich inwentaryzacja z 1752 r.

Po synodzie lwowskim i tendencji powrotu do ikonostasów kanonicznych, w 1912 r. ikonostas zdemontowano, wstawiając nowy, wykonany prawdopodobnie przez Bogdańskich. Elementami dawnego udekorowano ściany nawy. Na dawnym miejscu pozostała jedynie Golgota i rząd patriarchów oraz proroków, carskie wrota i kilka elementów architektonicznych. Z ikonostasu Bogdańskich(?) zachowały się jedynie ikony z rzędu Deesis. Dzięki determinacji proboszcza Piotra Bartnika i środkom z WUOZ w Przemyślu doszło do renowacja i rekonstrukcja starego ikonostasu oraz doprowadzenie do jego poświęcenia (wiosną 2009 r.).

We wnętrzu znajduje się także ołtarz główny i dwa ołtarze boczne. W prezbiterium, przy płd. ścianie barokowy ołtarz przeniesiony z rozebranego kościoła w Wołkowyi, z obrazem św. Ignacego Loyoli (pocz. XIX w.) w szczycie. Z mobilów późnobarokowy krucyfiks (XVIII w,), dwa ludowe krzyże procesyjne (XIX w.) i dwa rzeźbione konfesjonały.

Według legendy płaskorzeźbione figury miały zostać wykonane z jednego pnia drzewa lipowego, który przyniosła tu woda potoku Wołkowyjka. Wiąże się z nim jeszcze jedna ludowa opowieść. Mówi ona, że parobek miejscowego księdza podkradał mu ser. Podejrzewany winę zrzucił na apostołów i aby to uwiarygodnić posmarował im usta serem. Na ten widok proboszcz obił figury rózgą. Po tym fakcie parobek wyniósł je i ukrył. Paroch przestraszony zaczął poszukiwania, a po ich odnalezieniu w asyście procesji ponownie wprowadził do świątyni. Z ustnych przekazów wynika, że bohaterem tej opowieści miałby być ostatni greckokatolicki proboszcz Górzanki, ksiądz Andrzej Mokry.

Unikalna fotografia i elektroniczne odtworzenie/montaż ikonostasu w Górzance opracowane przez Macieja Kuszelę

turystyka smaki zielone eprocarpathia