Aktualności

 

O tej wsi było głośno. W latach 30. XX w., w okresie budowy COP, wieś Pławo stała się przedmiotem obserwacji i wnikliwej analizy przedwojennych reporterów, na czele z ojcem polskiego reportażu Melchiorem Wańkowiczem. Przedstawiony wówczas obraz wsi i jej mieszkańców tak mocno utrwalił się w wyobrażeniu mieszkańców regionu, że wiele stereotypów powtarzanych jest do dzisiaj. Wystawa, w opozycji do przedwojennej prasy, przedstawia nieistniejącą już dzisiaj nadsańską wieś Pławo w oparciu o wspomnienia jej mieszkańców, ocalony materiał fotograficzny, dokumenty i pamiątki rodzinne. O tym, jaka była ta wieś, zanim na jej gruntach powstało miasto Stalowa Wola, i kiedy budowano COP, oraz o jej dalszych losach opowie otwarta 8 września br. (czynna do 31 października br.) ekspozycja w Muzeum Regionalnym w Stalowej Woli.

Pława już nie ma, ale nadal żywa jest pamięć o nim. To jedna z najstarszych osad położonych nad dolnym Sanem. Pierwsze pisemne wzmianki o wsi pochodzą z II poł. XV w., chociaż wiadomo, że istniała wcześniej. Pławo podzieliło los wielu miejscowości, które mimo długiej historii, zostało ostatecznie wchłonięte przez nowsze struktury urbanistyczne. Dzisiaj jest jedynie częścią miasta przemysłowego Stalowej Woli. Zostało kilka starych domów, kapliczek, nieliczne ślady sieci dawnych uliczek, gdzieniegdzie stary drzewostan… I zostali pławianie, którzy pamiętają je dobrze i wracają do niego myślami.

Wieś Pławo końcem lat 30. XX w. stała się przedmiotem obserwacji reporterskich i wyjątkowego zainteresowania dziennikarzy w kontekście budowy Stalowej Woli, największej inwestycji gospodarczej COP. Pojawiła się na kartach słynnej „Sztafety” Melchiora Wańkowicza oraz wielu ówczesnych gazet i publikacji. Niestety zaprezentowano ją w niekorzystnym świetle, co pławianie do dzisiaj podkreślają. Przedstawiony tam obraz Pława jest odmienny od tego, który zapamiętali jego najstarsi mieszkańcy.

Rozpoczęcie budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego w 1937 r. miało duże znaczenie dla mieszkającej tutaj ludności i zapoczątkowało przeobrażenia kulturowe. Do wybuchu II wojny światowej nastał „złoty okres” dla wioski i dla jej mieszkańców, to czas dobrze wspominany. Niestety okres powojenny przyniósł ze sobą drastyczne zmiany. W 1953 r. Pławo zostało włączone do Stalowej Woli. Wieś niknęła w oczach.

Bohaterami wystawy są zarówno ci pławianie, którzy znaleźli się na starych fotografiach, a ich nazwiska i imiona pojawiły się na zachowanych dokumentach, jak i ci żyjący, którzy opowiadają o dawnym, nieistniejącym już świecie, dzieląc się własnym doświadczeniem tradycji, religijności, atmosfery lat dziecinnych i młodości. Muzealia, animacje i film dokumentalny dopełniają ulotną przestrzeń pamięci dawnego Pława, które było ich domem, małą ojczyzną, gniazdem rodzinnym. Projekt dla Pława zostanie zakończony wydaniem publikacji o wsi i jej mieszkańcach.

turystyka smaki zielone eprocarpathia