Aktualności

Z upoważnienia Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Łukasz Dzik, kierownik Delegatury w Krośnie, podjął w lutym br. pozytywną decyzję wyrażając zgodę na działania konserwatorskie przy zabytkowej – od 9 maja 2006 r. - dzwonnicy cerkiewnej w Terce (gm. Solina). Ma je przeprowadzić parafia rzymskokatolicka św. Maksymiliana Kolbe w Wołkowyi. Murowana dzwonnica parawanowa, dwuarkadowa z XIX w. jest jedyną pozostałością po dawnym zespole cerkiewnym znajdującym się do lat 50. XX wieku we wsi Terka.

Wcześniej wykonano pełną dokumentację zabytku tj. ekspertyzę geologiczną, inwentaryzację, mykologię oraz pełny program prac renowacyjnych. Obejmuje on m.in. odkrzaczenie i oczyszczenie dzwonnicy, usunięcie przemurowań, uzupełnienie ubytków, wzmocnienie osłabionych fragmentów murów, zabezpieczenie przed wilgocią fundamentów i cokołu zabytku oraz naprawę konstrukcji drewnianej dzwonnicy.

Co ważne – działania te mają wzmocnić i zabezpieczyć dzwonnicę przed dalszą degradacją, natomiast nie mają przywrócić jej do stanu pierwotnego.

Parafia wystąpiła także do WUOZ w Przemyślu oraz władz samorządowych gminy o dotacje na pokrycie kosztów planowanego remontu.

fot. Tomasz Olbrycht (1) i Henryk Madejowski (3)

W trakcie odbywającego się w dniach 20-21 maja br. (sobota-niedziela) w Olchowcu Kermeszu, oprócz występów zespołów folklorystycznych, znajdzie się miejsce także na prezentacje publikacji o Łemkowszczyźnie, degustacja potraw, pokazy rzemiosła i rękodzieła łemkowskiego, a także ekspozycje dawnych przedmiotów i narzędzi zebranych przez muzealników.

sobota 20.05.2017

18.00 Weczirnia w cerkwi Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu,

20.00 występy sceniczne: łemkowski duet wokalny „Czerwena Ruta” z Polan, zespół folklorystyczny „Tereściacy” z Zawadki Rymanowskiej, wieczorne muzykowanie rusnackiego zespołu ludowego „Alegro” ze Słowacji (kraj preszowski)

niedziela 21.05.2017

11.00 liturgia w obrządku greckokatolickim w cerkwi Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Olchowcu

13.30 uroczyste otwarcie XXVII Łemkowskiego Kermeszu w Olchowcu

13.35 blok koncertowy: łemkowski zespół folkowy „Hudacy” z Kolbuszowej, łemkowski dziecięco-młodzieżowy zespół folklorystyczny „Lemkiwskyj Perstenyk” z Gładyszowa, łemkowski zespół folklorystyczny „Wilsznia” z Polan,

15.30 konkurs śpiewu pieśni łemkowskich dla dzieci i młodzieży pn. „Śpiewaj Łemkowszczyzno”

15.55 Akcja „Wisła” 1947 – rozmowa ze świadkiem,

16.15 blok koncertowy: łemkowski zespół ludowy „Łem MY” z Komańczy, zespół folklorystyczny „Rozmarija” z Preszowa (Słowacja), zespół obrzędowo-śpiewaczy „Szarotka” z Dukli Łemkowski, duet wokalny „Czerwena Ruta” z Polan.

 

Grabówka to wieś w gminie Dydnia, leżąca blisko 10 km na płd.-wsch. od Brzozowa. 10 lat temu spalił się tam zabytkowy, drewniany kościół, w odbudowę którego zaangażowały się służby konserwatorskie i władze samorządowe, ale mieszkańcy wsi woleli wybudować nowy, murowany. Po tym starym pozostały tylko fundamenty i maleńka przybudówka pełniąca kiedyś funkcję kruchty.

 

Kościół Nawiedzenia NP Marii (pierwotnie św. Mikołaja) wzniesiono w latach 1624-1632. Ufundował go Hieronim Nagórski we wsi Grabownica Starzeńska, położonej niecałe 7 km od Grabówki. W 1921 r. rozebrano drewnianą świątynię i przeniesiono do wsi Grabówka, która swojego kościoła nie miała, jedynie cerkiew greckokatolicką. W Grabownicy już był niepotrzebny, bo zbudowano tam piękny, neogotycki murowany kościół.

Była to budowla jednonawowa, konstrukcji zrębowej z prezbiterium mniejszym od nawy, zamkniętym trójbocznie z zakrystią. Całość przykrywał dach dwukalenicowy, kryty blachą z wieżyczka na sygnaturkę.

Wewnątrz były stropy płaskie, wsparte w nawie przez dwa rzędy słupów. Chór muzyczny z prospektem organowym pochodził z I połowy XVIII wieku. Na belce tęczowej znajdowała się rzeźbiona Pasja: Chrystus Ukrzyżowany z XVII wieku i figury Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty z połowy wieku XIX. Ściany i strop pokrywała polichromia figuralno-ornamentalna autorstwa Włodzimierza Lisowskiego z 1922 r.

Ta zabytkowa świątynia trwała do nocy z 18 na 19 kwietnia 2007 r., kiedy to spaliła się. Z wnętrza nie udało się nic uratować. Po kilku tygodniach dyskusji parafianie podjęli decyzję o rozebraniu nadpalonych belek świątyni.

 

Spogląda na nas z lipowych desek, z płótna pokrytego farbami. Na jej ustach błąka się uśmiech, w którym częściej smutek widać, niż oznaki radości. Matka Boża to częsty motyw ikonograficzny w sztuce sakralnej. Wśród wielu zachowanych obrazów i ikon w kościołach, cerkwiach i instytucjach muzealnych na terenie Podkarpackiego najczęstsze są te, na których Matce Bożej towarzyszy Dzieciątko Jezus. Ale i wówczas widzimy częściej frasunek na twarzy Marii, niż oznaki radości macierzyńskiej.

 

Wśród wielu ośrodków pielgrzymkowych w Podkarpackiem szczególne miejsce zajmują sanktuaria maryjne, w których czci się koronowane na prawie papieskim lub biskupim wizerunki lub figury Maryi. Należą do duchowego i kulturalnego dziedzictwa regionu i posiadają wielką siłę przyciągania i promieniowania.

Na terenie województwa podkarpackiego istnieją 42 oficjalnie erygowanych sanktuariów maryjnych (22 w archidiecezji przemyskiej, 15 w diecezji rzeszowska, 3 w diecezji sandomierskiej, 1 w diecezji zamojsko-lubaczowska oraz 1 w diecezji przemysko-warszawska obrządku greckokatolickiego).

 

Borek Stary - Sanktuarium Matki Bożej Borkowskiej,

Chłopice - Sanktuarium Matki Bożej Chłopickiej,

Chmielnik Rzeszowski - Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia,

Czudec - Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej,

Dębowiec - Sanktuarium Matki Bożej Płaczącej,

Domaradz - Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy,

Haczów - Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej,

Hyżne - Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Hyżnach,

Jarosław - Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej,

Jarosław Sanktuarium MB Bramy Miłosierdzia (cerkiew greckokatolicka Przemienienia Pańskiego,

Jasień - Sanktuarium Matki Bożej Bieszczadzkiej,

Jaśliska - Sanktuarium Matki Bożej Królowej Nieba i Ziemi,

Jodłówka - Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia,

Kalwaria Pacławska - Sanktuarium Matki Bożej Kalwaryjskiej,

Krosno - Sanktuarium Matki Bożej Murkowej,

Leżajsk - Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia,

Lubaczów - Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej,

Łańcut - Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej,

Niechobrz - Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy,

Ostrowy - Tuszowskie Sanktuarium Matki Bożej na Puszczy,

Polańczyk - Sanktuarium Matki Pięknej Miłości,

Prałkowce - Sanktuarium Matki Boskiej Zbaraskiej,

Przemyśl - Sanktuarium Matki Bożej Jackowej,

Przemyśl - Sanktuarium Niepokalanego Poczęcia NMP,

Radomyśl - Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej,

Ropczyce - Sanktuarium Matki Bożej,

Rzeszów - Sanktuarium Matki Bożej Rzeszowskiej,

Rzeszów - Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej,

Rzeszów - Sanktuarium Matki Bożej Saletyńskiej,

Rzeszów - Zalesie Sanktuarium Matki Bożej Zalesińskiej,

Sanok - Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia, Pani Ziemi Sanockiej,

Skalnik - Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej,

Sokołów - Sanktuarium Matki Bożej Różańcowej,

Stalowa Wola - Rozwadów - Sanktuarium Matki Bożej Szkaplerznej,

Stara Wieś - Sanktuarium Matki Bożej Starowiejskiej,

Strzyżów -Sanktuarium Matki Bożej,

Tarnobrzeg - Sanktuarium Matki Bożej Dzikowskiej,

Tarnowiec - Sanktuarium Matki Bożej Zawierzenia,

Terliczka - Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej i św. o. Pio,

Tuligłowy - Sanktuarium Matki Bożej Tuligłowskiej,

Wielkie Oczy - Sanktuarium Matki Bożej Wielkoockiej,

Zagórz - Sanktuarium Matki Bożej Matki Nowego Życia.

Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Muzeum Historyczne w Sanoku, Stowarzyszenie Rozwoju Wetliny i Okolic oraz Koło Przewodników PTTK w Sanoku przy Oddziale PTTK „Ziemia Sanocka” zapraszają 6 maja br. o godz. 10.00 do Sali Gobelinowej Muzeum Historycznego w Sanoku na IV Panel historyczny „Prawem i lewem po ziemi sanockiej i przemyskiej. Bieszczady i Pogórza w epoce staropolskiej”.

 

W programie przewidziano następujące wystąpienia:

♦ prof. dr hab. Stanisław Nabywaniec (Uniwersytet Rzeszowski), Znad Temeszu nad San? Skąd mogli przybyć bracia Piotr i Paweł z Węgier?,

♦ dr Grzegorz Klebowicz (PWSW Przemyśl), Z dziejów kultu świętych w ziemi sanockiej w XV–XVIII w.,

♦ Bogumił Bajda, In vino falsitas – napoje alkoholowe w dawnej Polsce,

♦ dr hab. Robert Lipelt (PWSZ Sanok), Wójtostwa starostwa sanockiego i krośnieńskiego w świetle lustracji królewskiej z 1765 r.,

♦ Jacek Drozd (TPN Przemyśl), Działania korpusu kozackiego w ziemi przemyskiej podczas najazdu Jerzego II Rakoczego w 1657 r.,

♦ Łukasz Bajda (TPN Przemyśl), Potomkowie rodzin szlacheckich ziemi sanockiej w XIX i XX w.

turystyka smaki zielone eprocarpathia