Aktualności

 

Po blisko roku od rozpoczęcia prac konserwatorskich przy Pomnika Nieznanego Żołnierza w Horyńcu-Zdroju w czwartek, 27 kwietnia br., dokonano jego pełnego montażu wraz z wmurowaniem kapsuły czasu. W środę, 3 maja br., nastąpiło oficjalne odsłonięcie Pomnika Niepodległości wzniesionego ku czci żołnierzy poległych w wojnie polsko-ukraińskiej.

 

Autorem pomnika, stojącego w kwaterze wojennej na skraju cmentarza w Horyńcu-Zdroju, jest najwybitniejszy bruśnieński kamieniarz i rzeźbiarz Grzegorz Kuźniewicz (1871-1948). Wykonany został on w 1928 r. z piaskowca wapiennego wydobywanego w pobliskim Bruśnie Starym i przedstawia zrywającego się do lotu z cokołu-kolumny orła oraz siedzącego u podstawy żołnierza z karabinem. Na pomniku umieszczono napis: ZA WOLNOŚĆ ZIEMIĘ I OJCÓW WIARĘ ZA PAMIĄTKI NASZE NARODOWE KREW SIĘ POLAŁA W SZARE DNI GRUDNIOWE. POLEGŁYM – NARÓD 1928. Pomnik umieszczono na mogile sześciu żołnierzy poległych w Horyńcu i jego okolicach w grudniu 1918 r.

 

W kwietniu 2016 r. dotację w wysokości 25 tysięcy złotych na konserwację już mocno nadwyrężonego „zębem czasu” pomnika otrzymała Gmina Horyniec-Zdrój. W maju ubiegłego roku pod okiem dr hab. Janusza Smazy z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i zarazem wiceprzewodniczącego Ogólnopolskiej Rady Konserwatorów Dzieł Sztuki zdemontowano rzeźbę żołnierza z horynieckiego pomnika. Została ona przewieziony do Warszawy, gdzie zajęli się nią fachowcy. W czasie tych prac w cokole pomnika - za rzeźbą - odnaleziono wmurowaną kapsułę czasu w postaci butelki z listem.

Zrekonstruowano brakujący fragment zwieńczenia kolumny oraz wiernie odtworzono nową rzeźbę orła wzbijającego się do lotu. Dotychczasowa - powstała po wojennych zniszczeniach pomnika - odbiegała znacznie od oryginału wykonanego ręką ukraińskiego rzeźbiarza Grzegorza Kuźniewicza. Nowego, kamiennego orła - jego autorem jest warszawski rzeźbiarz Antoni Buchholtz - w październiku 2016 r. umieszczono na cokole-kolumnie.

Po trwających blisko rok działaniach konserwatorskich pomnik historii będzie zbliżony wyglądem do oryginału sprzed blisko 90 lat.

fot. UG Horyniec-Zdrój, Wojciech Pysz/Wikipedia, Paweł Maksymiec WedStudio.fotografia.i.film, internet

 
Podkarpacie wraz w przyległymi województwami: małopolskim i lubelskim należą do unikalnych w Europie regionów, gdzie tak licznie zachowały się drewniane świątynie: kościoły i cerkwie wznoszone od XV po XX stulecie. W Podkarpackiem przetrwały - mimo zniszczeń ubiegłego wieku - 149 dawnych i obecnych cerkwi, 96 kościołów, 57 dzwonnic i jeden zbór ewangelicki, wszystkie wzniesione przed ok. 1950 r.
 
Służby konserwatorskie w miarę swoich środków wspomagają proces odnowy, renowacji i konserwacji tego „drewnianego skarbu”. Oto zestaw zaledwie 10 obiektów, które w ostatnich latach zmieniły radykalnie swój wygląd:
• dawna cerkiew św. Dymitra w Piątkowej z 1732 r.,
• kościół św. Mikołaja w Domaradzu z ok. 1485 r.,
• kościół Matki Bożej Królowej Polski w Domostwach z lat 1909-1910,
• dawna cerkiew św. Dymitra w Radoszycach z 1868 r.,
• dawna cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy w Bałuciance z XVII w.,
• dawna cerkiew św. Anny w Kotowie z 1925 r.,
• kościół św. Stanisława Biskupa w Jodłowej z lat 1670-1679,
• kościół św. Bartłomieja w Łękach Górnych z ok. 1484 r.,
• kościół Wszystkich Świętych we wsi Blizne z połowy XV w.,
• kościół Wniebowzięcia NMP i św. Michała Archanioła w Haczowie z ok. 1459 r.

Podczas długiego majowego weekendu (29.04 – 03.05), warto odwiedzić Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy k. Jasła, leżącego u stóp legendarnego grodziska z czasów plemiennych.

Majówka zainauguruje sezon imprez plenerowych w skansenie. Na czas długiego majowego weekendu przygotowano warsztaty archeologii eksperymentalnej, które cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem wśród naszych gości.

W sobotę (29 kwietnia br.) zapraszają dzieci i rodziców zainteresowanych pradziejami, aby w trakcie warsztatów mogły one poznać tajniki pracy archeologa. W poniedziałek (1 maja br.) w tej wczesnośredniowiecznej wiosce prowadzone będą gry i zabawy według reguł słowiańskich przodków. We wtorek (2 maja br.) odbędą się warsztaty strzelania z łuku, a w środę (3 maja br.) pachnieć będzie w skansenie słowiańskimi potrawami, odbędą się bowiem warsztaty kuchni pradziejowej.

W najbliższy długi weekend swoje podwoje dla turystów otwiera Gród Słowiański w Stobiernej. Drewniany gród, zbudowany pięć  lat temu staraniem pasjonatów, jest jedną z największych atrakcji turystycznych gminy Dębica, z zarazem wierną rekonstrukcją słowiańskich  siedzib z IX - X wieku. Takie osady były niemal całkowicie samowystarczalne,  ich mieszkańcy sami wytwarzali naczynia, ubrania, narzędzia, uprawiali  ziemię i przygotowywali jedzenie.

W grodzie turyści, szczególnie ci młodsi, mogą przymierzyć rycerski strój, poznać rzemiosło z epoki, ale i wziąć udział w żywych lekcjach historii. W osadzie znajdują się m.in chata wojów ze średniowiecznym orężem, chata niewiast, organizowane są także warsztaty rzemieślnicze oraz pokazy walk. Można zobaczyć mieszkańców osady w strojach wykonanych według dawnych wzorów,  mogą zajrzeć do chaty możnego pana, czy wejść do karczmy, w której czuć zapach paleniska.

W tym roku w kolejnej chacie przygotowano dla zwiedzających duża makietę grodu słowiańskiego oraz postacie ubrane w stroje wojowników, rolników, możnowładców oraz broń i narzędzia jakimi posługiwano się 1000 lat temu. Dotąd Gród Słowiański w Stobiernej odwiedziło blisko 12 tysięcy entuzjastów historii.

W niedzielę, 30 kwietnia br., warto się wybrać do Arboretum w Bolestraszycach k. Przemyśla na wyjątkową imprezę pod gołym niebem - „Majówka po dereniem i jabłonią”.

Majówka jest imprezą plenerową propagującą ekologiczne sadownictwo i dawne odmiany drzew owocowych. Głównym jej celem jest upowszechnianie wiedzy na temat starych odmian drzew owocowych, ich uprawy i zastosowania oraz promocja produktów tradycyjnych z jabłek i derenia jadalnego. Arboretum, zakładając sady pomologiczne ze starymi odmianami, nawiązuje do tradycji sadzenia jabłoni i derenia jadalnego w Małopolsce Wschodniej.

Majówka odbywa się na terenie sadów pomologicznych, aby w ten sposób udostępnić zwiedzającym część ogrodu, która nie jest dostępna przez cały sezon. Odbywa się ona w okresie kwitnienia jabłoni, co dodatkowo wpłynie na popularyzację drzew owocowych nie tylko jako roślin użytkowych, ale również ozdobnych. Do udziału w Majówce zaproszono wystawców prezentujących produkty regionalne i tradycyjne oraz szkółkarzy z regionu.

W trakcie imprezy możliwa będzie degustacja różnorodnych produktów z jabłek, derenia jadalnego i innych owoców, wytwarzanych metodami tradycyjnymi i według starych receptur. Będą też potrawy i wypieki regionalne, pieczywo, produkty pszczelarskie, wina i soki owocowe, oleje tłoczone na zimno i przyprawy. Na stoiskach szkółkarskich będzie można zakupić rośliny do swoich ogrodów i skorzystać z fachowych porad. Zainteresowane osoby będą mogły zapoznać się z metodami szczepienia drzew owocowych.

Program imprezy:

10:30 – oficjalne rozpoczęcie imprezy,

11:00-17:00 spotkanie z wystawcami, degustacja produktów, pokaz szczepienia drzew owocowych,

10:30-12:00 I część koncertu pt. „Kiedy wiosna majem wróci” w wykonaniu Zespołów 5 Batalionu Strzelców Podhalańskich w Przemyślu,

12:00 - wernisaż wystawy „Maria Skłodowska-Curie i kwiaty”,

13:30 - 16:30 II część koncertu pt. „Kiedy wiosna majem wróci” w wykonaniu Zespołów 5 Batalionu Strzelców Podhalańskich w Przemyślu.

turystyka smaki zielone eprocarpathia