Aktualności

Prezydent RP Andrzej Duda wpisał na prestiżową listę miejsc o szczególnym znaczeniu historycznym i kulturowym dla Polski, zespół cerkiewny w Radrużu w powiecie lubaczowskim. Do tej pory na liście znajdowały się Muzeum Zamek w Łańcucie oraz klasztor oo Bernardynów w Leżajsku.

W Radrużu centralnym elementem zespołu jest cerkiew św. Paraskewy zaliczana jest do najstarszych i najcenniejszych drewnianych świątyń obrządku wschodniego zachowanych na obecnych terenach Polski. Prawdopodobnie jej fundatorem był w 1583 r. starosta lubaczowski Jan Płaza. Wybudował ją warsztat mający związki z innymi tworzącymi zespół zachowanych cerkwi na obecnym pograniczu polsko-ukraińskim: w Gorajcu, Potyliczu i Woli Wysockiej.

Wyjątkowy jest również wystrój i wyposażenie wnętrza, na które składają się m.in. polichromia na ścianach z 1648 r., ołtarze boczne a przede wszystkim wspaniały ikonostas z ikonami z XVII-XVIII w.

Oprócz cerkwi w skład zespołu wchodzą: drewniana dzwonnica z końca XVI w., kamienny mur z bramami oraz kostnica z XIX w. W otoczeniu cerkwi znajduje się też cmentarz przycerkiewny z zespołem nagrobków z XVIII-XX w. wraz z płytą nagrobną z ok. 1682 r. i dwa cmentarze parafialne z nagrobkami wykonanymi w ośrodku kamieniarskim w Starym Bruśnie. Od 2010 r. właścicielem zespołu w Radrużu jest Muzeum Kresów w Lubaczowie. 21 czerwca 2013 r. zespół został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako jeden z 16 obiektów cerkiewnych w polskim i ukraińskim regionie Karpat.

Jest to budowla orientowana, konstrukcji zrębowej, zbudowana z drewna jodłowego (zrąb) i dębowego (podwalina), bez użycia gwoździ metalowych, na kamiennej podmurówce. Budowla trójdzielna, każde z trzech pomieszczeń na planie zbliżonym do kwadratu, z których nawa jest szersza i wyższa od pozostałych. Sanktuarium zamknięte trójbocznie. Nawa nakryta czworoboczną kopułą zrębową, zwieńczoną drewnianym, podwójnym hełmem stożkowym. Świątynia otoczona wydatnymi sobotami, konstrukcji słupowej, wspartymi na wystających belkach zrębu i słupkach.

Obwarowania opactwa pobenedyktyńskiego w Jarosławiu powstały w 1611 r. i należą do najcenniejszych i unikalnych w regionie, co ważne zachowane praktycznie w całości. Obejmują kilometr murów ceglanych, dziewięć baszt warownych oraz specjalne obronne ukształtowanie terenu.

W czwartek, 23 lipca 2015 r. w samo południe jedna z baszt (północno-zachodnia) zwana Węgierską stanęła w płomieniach z powodu nieumyślnego zaprószenia ognia. Spalone zostało całe poszycie i więźba dachowa, a także drewniana klatka schodowa. Właściciel obiektu Ośrodek Kultury i Formacji Chrześcijańskiej w Jarosławiu przeprowadził zbiórkę na zabezpieczenie baszty przed dalszym zniszczeniem, szczególnie z uwagi na burze i ulewne deszcze. Obiekt był ubezpieczony, a uzyskane odszkodowane pozwoliło na renowację zabytku.

Dzięki władzom Muzeum Narodowego w Budapeszcie uda się zagospodarować wnętrze baszty poprzez wystawę stałą poświęconą Franciszkowi II Rakoczemu.

Odbudowę obiektu zrealizował Zakład Budowlano-Konserwatorski „Arkady” Bogusław Buliński z Jarosławia.

fot. Bogusław Buliński

Dawny kościół parafialny św. Katarzyny w Bachórcu (gm. Dubiecko). Wzniesiono go w latach 1760-1763 z fundacji Antoniego z Siecina Krasickiego. Gruntownie remontowany w 1856 r. zyskał wówczas neobarokowy wystrój malarski wnętrza. Od 1961 r. był nieużytkowany, funkcję sakralna pełniła wzniesiona obok nowa świątynia do której przeniesiono część wyposażenia, m.in. ołtarze. W 2000 r. rozpoczęto generalny remont kościoła, który przywrócił mu pierwotny wygląd.

W latach 2008-2012  r. odnawiano polichromie ścian i sufitu. Następnie przeniesiono do wnętrza jego dawne wyposażenie, które od kilku lat jest pieczołowicie konserwowane. Przy okazji na światło wychodzą małe „sensacje”: badania wykazały, że jeden z ołtarzy bocznych mógł być wykonany ok. 1710 r., a więc jest znacznie starszy od samego kościoła, w którym się znajduje. Może pochodził z poprzedniej świątyni - także drewnianej - jeszcze o proweniencji średniowiecznej, którą rozebrano przed wzniesieniem obecnej. Zgodnie z przekazem część starego budulca wykorzystano do wybudowania nowej świątyni.

Widoczne na zdjęciu zwieńczenie ołtarza jest już po konserwacji estetycznej, a pozostałe partie struktury plus obraz św. Józefa oczekuje na konserwację w kolejnych latach.

fot. ołtarzy Danuta Armata

W lutym 2014 r. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział Bieszczadzki przejęło kolejną cerkiew – po świątyni w Bystrem – pod swoją opiekę. Dawna cerkiew greckokatolicka Narodzenia Najświętszej Panny Marii z 1832 r. w Liskowatem (gm. Ustrzyki Dolne) stała od lat opuszczona i mimo realizowanych przy niej pracach remontowych wyraźnie chyliła się do upadku.

W 2015 r. przeprowadzono prace ratownicze w obrębie dachu nawy. Wymieniono zniszczone belki zrębu w kopule nawy i zdegradowane krokiewki. Namiotowy dach nawy pokryto (podwójnie) nowym gontem W 2016 r. dokonano wymiany m.in. potężnej belki podwalinowej pomiędzy nawą i babińcem, usunięto także przegniłe węgłowania belek w ścianach pomiędzy nawą a babińcem (w nowych brusach wykonano na nowo zamki ciesielskie umożliwiające odtworzenie węgłów).

W 2017 r. zrealizowano roboty związane z odtworzeniem kaplicy nad babińcem (a także zewnętrznej galerii wokół przednawia) i przylegającego do niej chóru.

Od początku remont na zlecenie Towarzystwa Zakład Budowlano-Konserwatorski „Arkady” z Jarosławia Bogusław Buliński.

fot. Bogusław Buliński

 

Skansen Archeologiczny Karpacka Troja zaprasza dzieci i młodzież do udziału w nowych warsztatach edukacyjnych w sezonie zimowym. Zajęcia odbywać się będą w okresie od 1 grudnia 2107 r. do 31 marca 2018 r. Szczególnej uwadze polecane są warsztaty pt. słowiańskim ornamentem zdobione, podczas których uczestnicy będą mogli własnoręcznie ozdobić płócienną eko torbę.

Natomiast na najmłodszych czeka zabawa pełna emocji z papierowymi lalkami. Zostań pradziejowym projektantem, to trochę zapomniana dziś forma zajęć rozwijająca wyobraźnię i zdolności manualne dzieci. Podczas warsztatów będą one ozdabiać zabawkowe postacie papierowymi ubraniami i elementami uzbrojenia.

W zajęciach mogą wziąć udział miłośnicy łucznictwa, np. na warsztatach wykonywania strzał pt. "grot-promień-pióro". Pozwolą one zapoznać się z materiałami i narzędziami używanymi do produkcji strzał na przestrzeni różnych okresów historycznych, a każdy z uczestników będzie mógł samodzielnie wykonać strzałę do łuku.

Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy

Trzcinica 646, 38-207 Przysieki

tel.: 13 4405040, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., www.karpackatroja.pl

turystyka smaki zielone eprocarpathia